Wat is veerkracht eigenlijk?
We horen het woord vaak: veerkracht. Maar wat betekent het echt?
In essentie gaat veerkracht over het vermogen om na tegenslag weer op te staan. Het is geen aangeboren eigenschap, maar een vaardigheid die groeit in de manier waarop we omgaan met wat het leven ons brengt. Veerkracht gaat niet over “sterk zijn” of “altijd positief blijven”. Het gaat over meebuigen zonder te breken. Over durven stilstaan bij wat pijn doet, en vandaaruit terug in beweging komen.
Voor mij kreeg het begrip veerkracht pas écht betekenis tijdens twee intense periodes in mijn leven: als vrijwilliger in Bosnië, en later toen ik zelf geconfronteerd werd met een chronische ziekte.
Wat ik leerde in Bosnië: veerkracht in haar puurste vorm
Enkele jaren geleden werkte ik als vrijwilliger in een centrum voor geestelijke gezondheidszorg in Bosnië, een land dat nog steeds de littekens van oorlog draagt.
Ik ontmoette er mensen die alles verloren hadden: hun huizen, familie, toekomstplannen. Toch zag ik bij velen iets wat me diep raakte: een stille kracht, een wil om te blijven leven, om opnieuw te bouwen, hoe klein die stappen ook waren.
Hun veerkracht was geen stoer optimisme. Het was iets zachts, bijna nederigs.
Ze durfden hun pijn te dragen, zonder zich eraan vast te klampen.
Dat raakte me en bleef in mijn achterhoofd hangen. Al wist ik toen nog niet hoe waardevol dat inzicht later zou worden.
Toen mijn wereld stilviel
In 2023 kreeg ik zelf de diagnose multiple sclerose (MS).
Plots stond mijn leven op zijn kop. Ik was alleenstaande mama, volop bezig met mijn werk, mijn dromen, mijn toekomst. En dan kwam dat ene gesprek bij de neuroloog, dat alles op losse schroeven zette.
Vragen overspoelden me:
- Hoe zal mijn leven er nog uitzien?
- Hoe snel zal ik achteruitgaan?
- Wie zorgt er voor mijn dochter als ik het niet meer kan?
Officieel zat ik negen maanden thuis met een burn-out, maar eigenlijk had ik vooral tijd nodig om te rouwen. Niet om mijn gezondheid, maar om het beeld dat ik had van wie ik was.
De altijd sterke, positieve ik verdween in een donker gat.
En toch… precies daar, in dat gat, begon iets nieuws te groeien.
Veerkracht is geen terugkeer; het is heruitvinden
Ik besloot dat ik niet enkel “patiënt” wilde zijn. Ik wilde begrijpen wat mijn lichaam me probeerde te vertellen. Ik zocht hulp bij een psycholoog om alles wat was losgekomen te kunnen verwerken, ook oude pijn die ik jarenlang had weggeduwd. Tegelijk verdiepte ik me in orthomoleculaire voeding, KPNI, intermittent living en suppletie. Ik stapte in ijsbaden, ging boksen in de sauna en leerde luisteren naar mijn lichaam. Niet om te ontsnappen, maar om mijn kracht van binnenuit terug te vinden.
Die zoektocht gaf me niet alleen fysieke energie, maar vooral mentale helderheid. Ik leerde dat veerkracht niet betekent dat je “terug wordt wie je was”. Het betekent dat je jezelf opnieuw durft uitvinden, mét de littekens die bij je horen.
Veerkracht is geen rechte lijn omhoog. Het is een voortdurende beweging tussen vallen, voelen en weer opstaan. En precies dat maakt het menselijk.
Wat veerkracht mij leerde over hulpverlening
Als psycholoog kijk ik vandaag anders naar herstel. Ik weet hoe het voelt om je grip te verliezen, om het vertrouwen in je lichaam of toekomst kwijt te zijn. En ik weet ook hoe belangrijk het is dat iemand je niet probeert “op te lappen”, maar gewoon mee ademt in dat proces.
Veerkracht kan pas groeien in een klimaat van mildheid, verbondenheid en realisme. Niet door mensen te pushen om “positief te denken”, maar door ruimte te maken voor wat er is (ook het ongemak, de angst, de rouw). Want pas als we die emoties toelaten, kunnen we ze ook integreren.
De essentie van veerkracht
Vandaag leef ik met MS. Niet ondanks, maar mét.
Ik heb geleerd dat veerkracht niet betekent dat alles goedkomt of dat pijn verdwijnt.
Sommige dagen zijn zwaar, vermoeiend of confronterend. Andere dagen voel ik me sterker dan ooit omdat ik weet dat ik al zoveel heb doorstaan.
Wat ik heb geleerd, is dat veerkracht geen bestemming is, maar een houding tegenover het leven.
Het is het vermogen om stil te vallen, te ademen, te voelen wat er is… en dan, hoe klein ook, opnieuw een richting te kiezen.
Niet omdat je zeker weet waar het naartoe gaat, maar omdat je gelooft dat beweging beter is dan stilstand.
Veerkracht vraagt niet dat we altijd moedig zijn.
Ze vraagt enkel dat we aanwezig blijven in wat is, in wie we zijn, in wat we nog wél kunnen.
Dat we zacht zijn voor onszelf op dagen dat het niet lukt en dankbaar op momenten dat het wél lukt.
En elke keer als ik dat doe, voel ik: de wind is misschien niet te voorspellen, maar ik heb wél geleerd hoe ik mijn zeilen kan zetten.