De dubbel-bijzondere leerling: Hoogbegaafd en Autistisch
Naar aanleiding van wereld autisme dag, wil ik even de aandacht vestigen op onze hoogbegaafde kinderen met autisme.
“We schatten ze vaak heel hoog in door hun cognitieve capaciteiten, maar vergeten dan dat ze eigenlijk heel hard aan het compenseren zijn om deze ‘onbegrijpelijke’ wereld te bevatten.“
Elke week zie ik fantastische kinderen in mijn plusgroepje. Hoogbegaafde kinderen zoekend naar uitdaging en verrijking. Kinderen die met het aanbod op school net niet genoeg hebben om hun leerhonger te stillen en kinderen die het in de klas vaak moeilijk hebben om eender welke reden.
Net als in de klas zijn er vaak kinderen met een bijkomende moeilijkheid zoals een leerstoornis, autisme, ADHD, faalangst, weerbaarheid, taalproblemen,…
In dit blogbericht wil ik het even hebben over de dubbel-bijzondere combinatie van Autisme en Hoogbegaafdheid. Vaak mis gediagnosticeerd, mis begrepen en over bevraagd. We schatten ze vaak heel hoog in door hun cognitieve capaciteiten, maar vergeten dan dat ze eigenlijk heel hard aan het compenseren zijn om deze ‘onbegrijpelijke’ wereld te bevatten. Wat voor ons neuro typische mensen vanzelfsprekend is, is dat voor hen vaak niet. Door hun hoge intelligentie zijn ze vaak in staat om vele scripts te kennen en toe te passen, zo camoufleren ze wat ze niet begrijpen. Dit zorgt tegen het einde van de schooldag vaak voor overprikkeling. Dus wordt er meer ingezet op rust brengen en de druk verlagen voor deze kinderen. En dan hebben we de tweede valkuil, ondervoeding. Ze worden cognitief ondervoed door onvoldoende verrijking of verdieping in de leerstof. Doordat hun werktempo vaak laag ligt wordt verkeerdelijk veronderstelt dat ze niet mee kunnen en worden ze nog meer op cognitief dieet gezet. Met als resultaat, onderprikkeling.
Maar wat dan wel? Een schatkaart aan informatie
De grootste uitdaging voor leerkrachten, zorgcoördinatoren, hulpverleners binnen (buitengewoon) onderwijs is het auti-vriendelijk gaan uitdagen. Het allerbelangrijkste als je begint aan het leerplan voor een leerling (eender welke leerling) is het om te kijken naar deze leerling en niet naar het gros van de (hoogbegaafde) leerlingen met autisme. Wat heeft deze leerling nodig? Je start met het leren kennen van je leerling. Ga in gesprek met de klasleerkracht, de ouders, eventuele andere betrokken hulpverleners en breng je leerling in kaart. Hoe is het met prikkelverwerking? Hoe is zijn aandacht spanne? Waar gaat de aandacht naartoe? Hoe signaleert ze overprikkeling? Welke verwachtingen hebben we? Hoe ontspant hij zich? Is er voldoende afwisseling/voorspelbaarheid/duidelijkheid in de planning? …
Als je op deze en nog veel meer vragen een antwoord geformuleerd hebt dan vorm je als het ware een schatkaart van de leerling. En kan je nu op zoek naar die verborgen schatten. Welke talenten zitten er in dit prachtige kind en hebben we nog niet gevonden? Wat heeft zich nog niet kunnen ontplooien? Waar kan hij of zij zich in ontwikkelen? En kijk dan ook verder dan de norm, de verwachtingen en de prestaties.
Wat nu?
Eens de leerling en de ouder zich begrepen voelen kan je overgaan tot het verrijken van de leerstof. Er bestaan heel wat mooie kant en klare materialen die je zo bij de uitgeverij kan kopen. Maar grote investeringen zijn niet altijd nodig. Met de taxonomie van Bloom bijvoorbeeld kan je je bestaande leerstof al heel wat meer diepte geven voor de hoogbegaafde leerling. Denk er wel aan voor je leerling met autisme dat dit ook auti-vriendelijk is. Vermijd vage open vragen, geef duidelijk de verwachtingen weer en het kader waarbinnen je de opdracht verwacht. Welke stappen verwacht je, wat is het eindproduct,… Overloop dit samen met de leerling en maak het visueel. Maar geef hem wel de kans te gaan creëren en zijn oplossingen te bedenken voor het probleem dat je voorlegt.
Maar hoe komen we daar?
Door vaardigheden te stimuleren en kansen te scheppen om te oefenen.
Door te bemoedigen!
Over deze complexe, toch fantastische leerlingen met een verborgen schat aan potentieel kunnen we heel wat schrijven. Maar we moeten het ook doen!
Voor meer info over onze plusgroepwerking kan je terecht op https://mixkids.be/plusgroep/
Onze plusgroep en ik ben er voor elke (vermoedelijk) hoogbegaafde leerling die nood heeft aan extra ondersteuning en hun ouders, leerkrachten en hulpverleners die zich wensen te verdiepen in deze materie 😉
Creatieve groetjes
Sara
